ނަމުގައި ދިވެހި ބިމަށް އުފަން ދިވެހި ދަރިންނެވެ. އެބައެއްގެ މާދަރީ ބަހުގެ ގޮތުގައި ދިވެހި ބަސް އޮންނަ މީހުންނެވެ. ނަމަވެސް މިއަދުގެ ދިވެހި ދަރީންގެ ފަރާތުން ދިވެހި ބަހަށް ލޯތްބެއް ފެނުމަކީ އަދި ދުރު ކަމެކެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ދިވެހި ބަސްދެކެ ފޫހިވެ، ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަަދައްކަން މިވެރިން ލަދުގަނެއެވެ. އިނގިރޭސި ބަހާއި ދިވެހިބަސް މަސްހުނިކޮށްގެން ނޫނީ ޖުމުލައެއް ފުރިހަމަކުރެވޭ ކަމަށް ނުވެއެވެ. ސުކޫލުގައި އެންމެ ފޫހިވާ މާއްދާއަކީވެސް ދިވެއްސެވެ. މިފަދައިން ދިވެހިބަހަށް ފަރުވާކުޑަކޮށް، ދިވެހި ބަހާމެދު ކުދިން ފޫހިވަނީ ސަބަބުތަކެއް ލައިގެންނެވެ.
ކުދިން އެންމެ ތުއްތުއިރު އިނގިރޭސި ކާޓޫނުތަކާއި ވީޑިއޯތަކަށް ހޭނިފައި ހުރުމަކީ ދިވެހި ބަހަށް ލޯބިކުރުމަށް އެޅޭ އެންމެ ފުރަތަމަ ހުރަހެވެ. ތުއްތު ސިކުނޑިތަކުން ޅައުމުރުގައި އިވޭ އަޑުތަކާއި ފެންނަ ކަންތައްތައް ދަސްކުރެއެވެ. ބަލަމުންދާ އިނގިރޭސި ކާޓޫނަތަކާއި ވީޑިއޯތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އިނގިރޭސި ލަފުޒުތައް ދަސްކުރަމުން ގޮސް، ޖުމުލަ އެއްކޮށްވެސް އިނގިރޭސިން ކިޔަން އަވަހަށް ދަސްކުރެއެވެ. ’އަޅުގަނޑު‘ ކިޔަން އެނގުމުގެ ކުރިން ’އައި‘ ކިޔަން ދަސްވެއެވެ. ހަމައެހެންމެ، ޒަމާނީ ކުރުމުގެ ގޮތުން ބެލެނިވެރިންވެސް ބޭނުންވަނީ ދަރިފުޅަށް ދިވެއްސަށްވުރެ ބޮޑަށް އިނގިރޭސި ދަސްކޮށްދޭށެވެ. ބައެއް ބެލެނިވެރިންގެ ނަޒަރުގައި ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ’ކަޓު އަދި ’ކަޑަ‘ ކަމެކެވެ. ދެން ދަރިންނަށް ދަސްވާނީ ކޮން އެއްޗެއް ހެއްޔެވެ؟ ދިވެހި ބަހާމެދު ދަރިން ދެކެމުން އަންނާނީ ކޮން ނަޒަރަކުން ހެއްޔެވެ؟ ތަންދޮރު ވަކިވުމުގެ ކުރިން ’މަންމަ‘ ’ބައްޕަ‘ އޮންނަނީ ’މަންމީ‘ އަދި ’ޑެޑީ‘ އަށް ބަދަލުވެފައެވެ. އަދަބު އަޚްލާޤުގެ އިބާރާތްތައްވެސް ގިނަފަހަރަށް ދަސްކޮށްދެވެނީ އިނގިރޭސި ލަފުޒުންނެވެ. ޝުކުރިއްޔާއެއް ނޫނެވެ. ތެންކިޔޫއެވެ. އައްސަލާމްޢަލައިކުމްއެއް ނޫނެވެ. ހައި ނުވަތަ ހެލޯއެވެ. ދިވެހި ބަހަށްވުރެ އިނގިރޭސިބަހަށް ލެނބޭނެ ބިންގާ އެޅޭނީ ގިނަފަހަރަށް މިހިސާބުންނެވެ.
އެހެން ސަބަބަކަށް ހިމެނެނީ އެހެން ކުދިން އިނގިރޭސިން ވާހަކަދައްކާތީ، ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަދައްކަން ލަދުގަތުމެވެ. ސުކޫލުގައި ކުދިން އިނގިރޭސިން ވާހަކަދެއްކުމުން، ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ކަޓުކަމެއް ގޮތުގައި ފެންނަން ފަށައެވެ. އެހެންކަމުން މުޖުތަމަޢުތެރެއަށް މީހާ އެކަށޭނެ މީހަކަށް ވާނީ އެހެން މީހުން ފަދައިން އިނގިރޭސިން ވާހަކަ ދެއްކީމަކަމަށް ޤަބޫލުކުރެވެއެވެ. އޭނަ ’އައި‘ ކިޔަންޏާ ތިމަންނަ ’އަޅުގަނޑު‘ ކިޔަންވީ ކީއްކުރަން ހެއްޔެވެ؟ އޭނަ ’ގޯ ދެއަރ‘ ބުނާއިރު ތިމަންނަ ’އެތަނަށް ދޭބަލަ‘ ބުނީމަ ހަޑިއެއް ނޫން ހެއްޔެވެ؟ މިފަދަ އެތައް ވިސްނުމަކާއި ޙިޔާލެއް ކުއްޖާގެ ސިކުނޑި ކިލަނބު ކުރުވައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، އެންމެން ތެރެއަށް ’ފިޓު‘ ވާންވެގެން އިނގިރޭސި ބަސް އިސްކުރެއެވެ. ނޫންނަމަ ދިވެހިބަހާއި އިނގިރޭސި ބަސް މަސްހުނިކުރެއެވެ. މީގެއިތުރުން، މާދަރީ ބަހުން ވާހަކަދައްކަން ބެލެނިވެރިން ބާރުނާޅާނަމަ ކުދިން ދިވެހި ބަހާއި ދުރުވަމުންދާނެއެވެ. ދިވެހިބަސްވެސް އެނގެންޖެހޭނެ ކަމަށް ޤަބޫލެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. ދެން ހުށަހެޅޭ މާހައުލުގައި ކަންތައް އޮންނަ ގޮތްތަކަށް ކުއްޖާގެ ބަހުރުވަ ބައްޓަންވާނެއެވެ. ރައްޓެހިންނާއި ކިލާސްކުދިންގެ ވައްޓަފާޅިއަށް އަމިއްލަ އުސްލޫބުވެސް ބައްޓަންކުރާނެއެވެ.
ދިވެހި ބަހަކީ މުއްސަނދި ބަހެކެވެ. ލަފުޒެއްގެ އާދައިގެ ގޮތުން ފެށިގެންގޮސް، އެ ލަފުޒު ކިޔާނެ އެންމެ މާތް ގޮތް އޮންނަ ބަހެކެވެ. ދަސްކުރަން ފަސޭހަ ބަހެކެވެ. ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަދައްކަން އެނގުމަކީ ފަޚުރެކެވެ. އެއީ ލަދުގަންނަށް ޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ’ކަޑައީ‘ މަސްހުނިކޮށްގެން ވާހަކަ ދެއްކުން ނޫން ހެއްޔެވެ؟ ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަދައްކަން ނޭނގުނަސް ލަދެއް ނުގަނެއެވެ. ލަދުގަންނަނީ އިނގިރޭސިން ވާހަކަ ދައްކަން ނޭނގިދާނެތީއެވެ. ލަދުގަންނަނީ ދިވެހި ލަފުޒެއް ބޭނުން ކުރުމަށެވެ. ދިވެހިންނަށްވެ ތިބެ، ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން ނޭނގުމަކީ، ލަދުގަތުމަކީ ނުވަތަ ވާހަކަދައްކަން ބޭނުން ނުވުމަކީ ދެރަކަމެކެވެ. ދިވެހި ބަސް ދެކެ ފޫހިވުމަކީ ދިވެހިންގެ ތަރިކައަށް ދެވޭ ދެރައެކެވެ.
