ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގެންނެވިތާ އަހަރެއްވީއެވެ. ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކާއެކު ރައީސް ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގެންނެވީ ރައްޔިތުންނަށް ގިނަ ވައުދުފުޅުތަކެއް ވެވަޑައިގެންފައެވެ. އެގޮތުން އެންމެ މުހިންމު ދެ ވައުދުފުޅަކީ ރާއްޖޭގައި ތިބި ބޭރުގެ ސިފައިން ފޮނުވާލުމާއި ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ވައުދުފުޅުތަކެވެ.
ރިޔާސީ ކެމްޕޭންގައި ރައީސްގެ އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރައްވާފައިވަނީ ރާއްޖޭގައި ތިބި އިންޑިއާ ސިފައިންގެ މައްސަލައިގައެވެ. އެ މައްސަލައިގައި އަވަސް މަސައްކަތްތަކެއް ފަށްޓަވައި، ޑިޕްލޮމެޓިކް އުސޫލުން މަޝްވަރާކޮށްގެން ސަރުކާރުން ވަނީ މެއި 10 ގެ ކުރިން ރާއްޖޭގައި ތިބި އިންޑިއާ ސިފައިން އަނބުރާ ގައުމަށް ފޮނުވާލައިފައެވެ.
ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ރައީސްގެ އަމާޒަކީ ފަސް އަހަރުގެ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގައި ގެދޮރު ނެތް ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ގެދޮރުގެ ޔަގީންކަން ދެއްވުމެވެ. އެގޮތުން ރައީސް އެންމެ ފުރަތަމަ ވެސް ފެއްޓެވި މަސައްކަތްޕުޅަކީ ފުށިދިއްގަރުފަޅު ހިއްކައި، ރަސްމާލޭގެ ނަމުގައި ތަރައްގީކުރުމުގެ މަޝްރޫއެވެ. އެތަން ހިއްކައި، ރައީސް ގެންގުޅުއްވީ ތަރައްގީގެ ބޮޑު ޕްލޭނެކެވެ. ސަރުކާރުގެ ޕްލޭނަކީ އުތުރާއި ދެކުނު އަދި މެދުރާއްޖެ ތެރޭގައި އާބަން ޑިވެލޮޕްމަންޓް ސަރަހައްދުތަކެއް ކަނޑައަޅައިގެން ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރުމެވެ. އެ ޕްލޭންގެ ދަށުން ރާއްޖޭގައި ހަދާ 70،000 ފްލެޓްގެ ތެރެއިން 30،000 ފްލެޓް އިމާރާތްކުރަން ނިންމާފައިވަނީ ފުށިދިއްގަރުފަޅު ހިއްކައިގެން ހަދަމުން އަންނަ ރަސްމާލޭގައެވެ.
ރައީސް މުއިއްޒު މީގެ ކުރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި، ރަސްމާލެ ތަރައްގީކުރުމުގެ މަޝްރޫއުގެ ދަށުން ގޯއްޗާއި ފުލެޓު ހިމެނޭގޮތަށް 65،000 ހައުސިން ޔުނިޓު ތަރައްގީކުރުމަށް ވަނީ ނިންމަވައިފައެވެ.
ރަސްމާލޭގެ އިތުރުން ސަރުކާރުން ވަނީ އަލަށް ގޯތީގައި ގެދޮރުއެޅުމަށާއި، ހަދަން ފަށައި ނުނިމިހުރި ގެތައް ހެދުމަށާއި، އަދި އުޅެމުން އަންނަ ގެ ބާވެގެން މަރާމާތުކުރުމަށް ފަސް ޕަސަންޓުގެ އިންޓަރެސްޓު ރޭޓުގައި ދޫކުރާ ހައުސިން ލޯނު ސްކީމެއް ތައާރަފުކޮށް، އެކަމަށް ހުޅުވާލައިފައެވެ.
ބަންކަރިން މަޝްރޫއަކީ ވެސް ސަރުކާރުން ހިންގި މުހިންމު މަޝްރޫއެކެވެ. މިދިޔަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގެ 19 ގައި އިހަވަންދިއްޕޮޅުގައި ފެށި އެ ހިދުމަތުން މިހާތަނަށް 1.5 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ އާމްދަނީއެއް ލިބިފައިވާ ކަމަށް ދާދިފަހުން ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
އިގުތިސާދީ ބޮޑު ހާލަތު، ސަރުކާރަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއް!
ރައީސް ޑރ. މުއިއްޒު ސަރުކާރާ ހަވާލުވެވަޑައިގެންނެވި ގޮތަށް އެ މަނިކުފާނު ވައުދުވެވަޑައިގެންނެވި ގޮތަށް ވަނީ ފައިސާ ޗާޕުކުރުން ހުއްޓާލައިފައެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ދައުލަތުން ހޯދަން ހުރި ގިނަ އަދަދެއްގެ ފައިސާ ހުރި އިރު، ސަރުކާރު ކުންފުނިތަކުން އެކި ފަރާތްތަކަށް ދައްކަން ޖެހިފައިހުރި ގިނަ އަދަދެއްގެ ފައިސާ ވެސް ހުއްޓެވެ. އެ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ސަރުކާރުން ވަނީ ދައުލަތަށް ލިބެން ޖެހޭ ފައިސާގެ ތެރެއިން މިހާތަނަށް 3.7 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހޯދައިފައި ކަމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
އެކި ވިޔަފާރިތައް މެދުވެރިކޮށް މަސައްކަތް ކުރުވައި، ދައްކަން ޖެހޭ އެތައް މިލިއަން ރުފިޔާގެ ބިލުތަކެއް ވެސް ހުރީ ނުދައްކައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ސަރުކާރުން މިހާރު ވަނީ ފަސް މިލިއަން ރުފިޔާއިން ދަށުގެ ބިލެއް ވިއްޔާ ދައްކައި ނިންމައިފައެވެ. އެއީ ޖުމުލަ 6.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ ކަމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
”މިދިޔަ ހަފުތާގައި އެކަނި 501 މިލިއަން ރުފިޔާ މިހާރު ވާނީ ޖަމާކޮށްދީފައި. މިދިޔަ 51 ހަފުތާއާއި ދެ ދުވަސް ތެރޭގައި، ޖުމްލަކޮށް، 6.6 ބިލިއަން ރުފިޔާ. މިއީ، އެސްއޯއީ ތަކަކަށް ނޫނޭ. އާންމު ކުދިކުދި ވިޔަފާރިތައް، ކުދި މެދުފަންތީގެ ވިޔަފާރިތަކުން ސަރުކާރުން ކުރުވާފައި ހުރި މަސައްކަތްތަކަށް ދިން ފައިސާ،“ ޖުމްހޫރީ ދުވަހުގެ ރަސްމީ ޖަލްސާގައި ވާހަކަފުޅުދައްކަވަމުން ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ.
މި ސަރުކާރު ހަވާލުވި ފަހުން ސޮވެރިން ޑިވެލޮޕްމަންޓް ފަންޑުގައި ވެސް ހުރީ ދެ މިލިއަން ޑޮލަރު ކަމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފައެވެ. ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ އަންނަ އަހަރު ނިމެންވާއިރަށް އެ ފަންޑަށް 150 މިލިއަން ޑޮލަރު ޖަމާކުރުމެވެ. އެގޮތުން މިހާތަނަށް ސަރުކާރުން ވަނީ އެ ފަންޑަށް 78 މިލިއަން ޑޮލަރު ޖަމާކޮށްފައި ކަމަށް ފިނޭންސުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.
ދެން އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކަށް ވެގެންދިޔައީ ބޭރު ގައުމުތަކަށް ދައްކަން ޖެހިފައިވާ ލޯނުގެ އަދަދުތައް އިންތިހާއަށް މަތީގައި އުޅުމެވެ. ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކާގޮތުގައި، ކުރީ ސަރުކާރުތަކުން ނެގި 43 ބިލިއަން ރުފިޔާ ނުދެއްކި އެބައޮތެވެ. މިއަހަރު ނަގާފައިވަނީ ތިން ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ލޯނެވެ.
ރައީސް ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުން ނެގި (އެއް ލޯނު): 40 މިލިއަން ޑޮލަރު / 614 މިލިއަން ރުފިޔާ
ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރުން ނެގި (ދިހަ ލޯނު): 821 މިލިއަން ޑޮލަރު / 12 ބިލިއަން ރުފިޔާ
ރައީސް ސޯލިހުގެ ސަރުކާރުން ނެގި (32 ލޯނު): ދެ ބިލިއަން ޑޮލަރު / 30 ބިލިއަން ރުފިޔާ
ކުރީ ސަރުކާރުތަކުގެ ޖުމުލަ: 2.8 ބިލިއަން ޑޮލަރު / 43.9 ބިލިއަން ރުފިޔާ
ރާއްޖެއިން ދައްކަން ޖެހިފައިވާ ލޯނުތަކުގެ މައްސަލައިގައި ސަރުކާރުން އަންނަނީ ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންނެވެ. އެ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ކުރެވުނު މަޝްވަރާތަކުގެ ދަށުން، ސްޓޭޓް ބޭންކް އޮފް އިންޑިއާ (އެސްބީއައި) މެދުވެރިކޮށް ނަގާފައިވާ 50 މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ޓްރެޒަރީ ބިލު ދެއްކުމުގެ މުއްދަތު އިތުރު އަހަރަކަށް ދަންމައިލަދިނުމަށް އިންޑިއާ ސަރުކާރުން ވަނީ އެއްބަސްވެފައެވެ. އެއީ މިދިޔަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ދައްކަން ޖެހިފައި އޮތް ލޯނެވެ.
ހަރަދު ކުޑަކުރަން މަޖުބޫރުވުމާއި ޖެހުލުންކުޑަ ނިންމުންތަކެއް!
ރާއްޖޭގެ އިގުތިސާދީ ހާލަތާއި ދަރަނީގެ މައްސަލައިގައި ސަރުކާރަށް ވަނީ ހަރަދުތައް ކުޑަކުރުމަށް ގިނަ ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅުމަށް މަޖުބޫރުވެފައެވެ. އެގޮތުން ހަފުލާތަކާއި ޖަލްސާތައް ބޭއްވުން މަދުކުރިއެވެ. މިވަގުތަށް އެޅެން ހުރި ހުރިހާ ފިޔަވަޅެއް ވަނީ އަޅައިފައެވެ.
ސަރުކާރުގެ އިކޮނޮމިކް ރިފޯމް އެޖެންޑާގެ ދަށުން ހަރަދު ކުޑަ ކުރުމަށް އަޅަމުން އަންނަ ފިޔަވަޅުތަކުގެ ތެރޭގައި ސިޔާސީ މުވައްޒަފުން މަދުކުރުމަށް ވެސް މަސައްކަތްތަކެއް ކުރިއެވެ. އެގޮތުން ސަރުކާރުން ދީފައިވާ މައުލޫމާތުގައިވާ ގޮތުން މިދިޔަ މަހުގެ ނިޔަލަށް 248 ސިޔާސީ މުވައްޒަފުން ވަނީ މަގާމުތަކުން ވަކިކޮށްފައެވެ. އިކޮނޮމިކް ރިފޯމް އެޖެންޑާގެ ދަށުން، ހަރަދު ކުޑަކުރުމުގެ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުން 15 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ސަރުކާރުގެ އެކި ވުޒާރާތަކުން 228 ސިޔާސީ ބޭފުޅުން ވަކިކުރުމަށް އަންގަވާފައިވާ ކަމަށް ރައީސް މިދިޔަ މަހުގެ 15 ވަނަ ދުވަހު ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
ރައީސް އޭރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ވަކިކުރަން ނިންމެވި ސިޔާސީ މުވައްޒަފުންގެ ތެރޭގައި ހަތް ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރުންނާއި 43 ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރުންނާއި 109 ސެނިއާ ޕޮލިޓިކަލް ޑިރެކްޓަރުންގެ އިތުރުން 69 ޕޮލިޓިކަލް ޑައިރެކްޓަރުން ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. ރައީސް ވިދާޅުވެފައިވަނީ، އެ ބޭފުޅުން ވަކިކުރުމުން ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓުން މަހަކު 5.714 މިލިއަން ރުފިޔާ ސަލާމަތްވާނެ ކަމަށެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ސިޔާސީ މަގާމުތަކާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން އަދި ކުންފުނިތަކުގެ ބައެއް މުވައްޒަފުންގެ މުސާރަތައް ކުޑަކުރަން ވެސް ރައީސް ވަނީ ނިންމަވައިފައެވެ. އެގޮތުން އެ މަނިކުފާނުގެ މުސާރައިގެ 50 ޕަސަންޓް ނުނަންގަވާ ގޮތަށް ވަނީ ނިންމަވައިފައެވެ. ރައީސް ވަނީ ސިޔާސީ މަގާމުތަކުގައި ތިއްބަވާ ބޭފުޅުންނާއި ބޭންކްތައް ފިޔަވައި ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ކުންފުނިތަކުގެ މުވައްޒަފުންނާއި މިނިވަން މުއައްސަސާތަކުގެ އިސްވެރިންނާއި ޝަރުއީ ދާއިރާގެ އިސްވެރިން އަދި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންގެ މުސާރައިން ދިހަ ޕަސަންޓް އުނިކުރުމަށް ނިންމަވައިފައެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ކުންފުނިތަކުގެ ވެރީންނަށް އެންމެ ބޮޑުކޮށްދެވޭނީ 90،000 ރުފިޔާ ކަމަށް ކަނޑައެޅުމަށް ރައީސް ވަނީ ނިންމަވައިފައެވެ. މިހާރު ބައެއް ކުންފުނިތަކުގެ މުސާރައިގެ އޮނިގަނޑު އޮތްގޮތުން 100،000 ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑު މުސާރައެއް ލިބެއެވެ. ރައީސް ވިދާޅުވެފައިވާ ގޮތުގައި، އެ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމުގައި 12،000 ރުފިޔާއިން ދަށުން މުސާރަ ލިބޭ ފަރާތްތައް އިސްތިސްނާވާނެއެވެ.
ރާއްޖޭގެ އިގުތިސާދީ ހާލަތު ރަނގަޅުކުރުމަށް ވެސް ޖެހުލުންކުޑަކަމާއެކު ސަރުކާރުން ވަނީ ބޮޑެތި ގިނަ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅައިފައެވެ. އެގޮތުން ޓީޖީއެސްޓީ އާއި ގްރީން ޓެކްސް އަދި އެއާޕޯޓު ޓެކްސް ބޮޑުކުރުމަށް ވަނީ ނިންމައިފައެވެ.
ޑޮލަރު ލިބުމުގައި ހުރި ދަތިތަކަށް ހައްލު ހޯދުމުގެ ގޮތުން ކޮންމެ ފަތުރުވެރިއެއްގެ އަތުން 500 ޑޮލަރުގެ މަހުން ޑޮލަރު މާރުކުރުމަށް މަޖުބޫރުވާ ގޮތަށް މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ (އެމްއެމްއޭ) އިން ވަނީ ބޭރު ފައިސާއާ ބެހޭ އާ ގަވާއިދެއް ވެސް އެކުލަވާލައިފައެވެ. އެކަމުގައި ފަތުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގެ ގިނަ ފަރާތްތަކުގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ފާޅުކުރި ނަމަވެސް، އެ ފިޔަވަޅުތަކާ ގުޅިގެން ގިނަ ބައެއްގެ ތައުރީފު ސަރުކާރަށް ވަނީ އަމާޒުވެފައެވެ.
އޭގެ އިތުރުން އެ ގަވާއިދުގެ ދަށުން މަނީޗޭންޖިން ވިޔަފާރި ކުރާ ފަރާތްތަކުން ލައިސަންސަށް އެދި ހުށަހަޅަން ޖެހެއެވެ. މިދިޔަ މަހުގެ ނިޔަލަށް ހުޅުވާލި އެ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި އެންމެ ރިސޯޓެއް ފިޔަވައި، އެހެން ހުރިހާ ރިސޯޓަކުން ވަނީ އެމްއެމްއޭގައި ރަޖިސްޓަރީވެފައެވެ. އެއީ 173 ރިސޯޓެވެ.
ސަރުކާރުން ވަނީ ސްކޫލު ދަރިވަރުން ވޭޕް ބޭނުންކުރަމުންދާ މައްސަލައަށް ވެސް ހައްލެއް ގެނެސްފައެވެ. ދުންފަތް ކޮންޓްރޯލުކުރުމާބެހޭ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނެސް، މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުން ފެށިގެން ރާއްޖެއަށް ވޭޕް އެތެރެކުރުން ވަނީ މަނާކޮށްފައެވެ. އަދި އަންނަ މަހުގެ 15 އިން ފެށިގެން ވޭޕް ބޭނުން ކުރުމާއި ވިއްކުން ވެސް މަނާވާނެއެވެ. އެކަންކަމަށް ވަނީ ބޮޑު ޖޫރިމަނާތަކެއް ވެސް ހިމަނައިފައެވެ.
އޭގެ އިތުރުން މީގެ ކުރިން ގާނޫނުގައި އޮންނަނީ ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް ވިއްކޭނެ އެންމެ ހަގު އުމުރަކީ 18 އަހަރު ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ރައީސްގެ ނިންމެވުމާއެކު މިހާރު ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް ވިއްކޭނެ އެންމެ ހަގު އުމުރަކީ 21 އަހަރެވެ.
ސަރުކާރުން ވަނީ އިމްޕޯޓް އެކްސްޕޯޓްގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ގެނެސް، މިމަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ސިނގިރޭޓް ބާވަތްތަކާއި ވޭޕްގެ ބާވަތްތަކުން ނަގާ ޑިއުޓީ ބޮޑުކޮށްފައެވެ. ސަރުކާރުން ހުށަހަޅައިގެން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރި ބިލުގައި އިލެކްޓްރޯނިކް ސިނގިރޭޓާއި ވޭޕްކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އާލާތްތަކާއި އޭގެ ބައިތަކުގެ ޑިއުޓީ 25 ޕަސެންޓުގައި އޮއްވައި، އޭގެ ތެރެއަށް ޓޮބޭކޯ ހީޓިން ޕްރޮޑަކްޓްތައް (ޑިވައިސަސް) އާއި އެ އެއްޗެހީގެ ބައިބައި އިތުރުކޮށް ޑިއުޓީ 25 ޕަސެންޓުން 200 ޕަސެންޓަށް ވަނީ ބޮޑުކޮށްފައެވެ.
ސިނގިރޭޓާއި ބިޑީގެ ޑިއުޓީވެސް 25 ޕަސެންޓުން 50 ޕަސެންޓަށް ވަނީ ބޮޑުކޮށްފައެވެ. އެއީ ސިނގިރޭޓު އަދި ބިޑިއަކުން އަށް ރުފިޔާއެވެ. އިލެކްޓްރޯނިކް ސިނގިރޭޓަށް ނުވަތަ ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އެ ނޫންވެސް އާލާތްތަކަށް އަޅާ ފްލޭވާ އާއި ކެމިކަލްގެ ޑިއުޓީވެސް 50 ޕަސެންޓަށް ވަނީ ބޮޑުކޮށްފައެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ހީޓަޑް ޓޮބޭކޯ ޕްރޮޑަކްޓުތައް ނުވަތަ ރޯކުރުމަކާ ނުލައި ހޫނުކޮށްގެން ބޭނުންކުރެވޭ ގޮތަށް އުފައްދާފައި ހުންނަ ދުންފަތުގެ އުފެއްދުންތަކުގެ ޑިއުޓީވެސް 50 ޕަސަންޓަށް އަދި އެ ބާވަތްތައް ފިޔަވައި ދެން ހިމެނޭ ދުންފަތުގެ ބާވަތްތަކުން ޑިއުޓީވެސް ވަނީ 200 ޕަސެންޓަށް ބޮޑުކޮށްފައެވެ.
އެ ބަދަލުގެ ސަބަބުން މިއަހަރު އެކަނިވެސް ދައުލަތަށް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 180.3 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކޮށްފައިވާ އިރު، އަންނަ އަހަރު ދައުލަތަށް ހަމައެކަނި ސިނގިރޭޓުގެ އިމްޕޯޓު ޑިއުޓީންވެސް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި 1،058.7 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފައިވެއެވެ.
އޭގެ އިތުރުން އާސަންދައަށް ބޮޑު ހަރަދުތަކެއް ކުރަން ޖެހޭތީ، ބޭހުގެ މާފިޔާ ހުއްޓުވުމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅައިފައެވެ. އެގޮތުން އާސަންދަ ސްކީމުގެ ދަށުން އެންމެ ގިނައިން ދޫކުރެވޭ 250 ބޭހުގެ އަގު ކޮންޓްރޯލުކުރުމަށް ނިންމިއެވެ. އެ ބަދަލާއެކު ބޭހަށް ކުރާ ހަރަދުގެ ތެރެއިން އަހަރަކަށް ގާތްގަނޑަކަށް 220 މިލިއަން ދިވެހި ރުފިޔާ ސަލާމަތްކުރެވޭނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ލަފާކުރެއެވެ.
ގިނައިން އާމްދަނީ ލިބޭ މީހުންގެ ތެރެއިން އިންކަމް ޓެކްސް ދައްކާ ފަރާތްތަކުން ކޮންމެ އަހަރަކު ވަކި މިންވަރެއް އެނުއަލް ހެލްތު ކޮންޓްރިބިއުޝަންގެ ގޮތުގައި ދައްކަން ޖެހޭ ގޮތަށް ވެސް ވަނީ ހުށަހަޅައިފައެވެ. ދާދިފަހުން ސަރުކާރުގެ ގެޒެޓުގައި އާންމުކުރި ދައުލަތުގެ ބަޖެޓް ޕޮޒިޝަން ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުން އެގޮތަށް ބަދަލުކުރުމުން އެންމެ މަދުން އާމްދަނީ ލިބޭ މީހުންނަށް މިހާރުވެސް އޮންނަ އުސޫލުން އާސަންދައިގެ ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދެވޭނެއެވެ.
އެ ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވަނީ، ދައުލަތުން ފޯރުކޮށްދޭން ޖެހޭ އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަން އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމައަށް ފޯރުކޮށްދެވޭކަން ކަށަވަރުކޮށް، ހަރަދުކުޑަކުރުމުގެ މުހިންމު ސިޔާސަތުތަކެއް ތަންފީޒުކުރުމަށް އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާނެ ކަމަށެވެ.
އެގޮތުން ދައުލަތުގެ އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ’ސޭފްޓީ ނެޓް‘ އެއް ގާއިމުކޮށް އެއް ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން ފަގީރުންނަށާއި އެންމެ ބޭނުން ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އިސްކަން ލިބޭނެހެން ޓާގެޓުކޮށްގެން ސަބްސިޑީ، ސިއްހީ އެހީތައް، ޕެންޝަން އަދި އެހެނިހެން ސޯޝަލް ވެލްފެއާ ޕްރޮގްރާމްތަކުގެ ނިޒާމު ބަހައްޓަންކުރަން ރާވާފައިވާނެ ކަމަށްވެސް ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
މިއަހަރު ބަޖެޓުގެ މައްސަލަ، އަންނަ އަހަރަށް އުންމީދީ ބަޖެޓެއް!
މި ސަރުކާރުން ބޭނުންވި މަޝްރޫއުތައް ހިންގުމަށް ބަޖެޓު އޮތްގޮތުން ވަނީ އުނދަގޫތަކަކާ ކުރިމަތިވެފައެވެ. މިއަހަރަށް ފާސްވެގެން ގޮސްފައިވަނީ އެމްޑީޕީގެ ސަރުކާރުން ހުށަހަޅާފައިވާ ބަޖެޓެކެވެ. އެ ބަޖެޓުގައި ކުދި އަދަދުތަކުން މަޝްރޫއުތަކަށް ފައިސާ ހިމަނާފައިވުމުން، އެމްޑީޕީގެ ސަރުކާރުން ހިމަނާފައިވާ މަޝްރޫއުތަައް ހިންގުމަށް ވެސް އުނދަގޫތަކެއް ކުރިމަތިވިއެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ސަރުކާރުން ދައްކަން ޖެހޭ ފައިސާތައް ދެއްކުމަށް ވެސް ބަޖެޓުން ބޮޑު ބައެއް ހޭދަކުރަން ޖެހުނެވެ. ކުދި އަދަދުތަކުން ފައިސާ ހިމަނާފައިވުމުން، ބައެއް މަޝްރޫއުތައް މަޑުޖައްސާލަން ޖެހުނު ނަމަވެސް، އެ މަޝްރޫއުތައް ވެސް ކުރިއަށްގެންދެވޭ ގޮތަށް ބަދަލުތައް ގެނެސް، ސަރުކާރުން އަންނަނީ އޭގެ ތެރެއިން ވެސް މަޝްރޫއުތަކެއް ކުރިއަށްގެންދަމުންނެވެ.
އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް ސަރުކާރުން ހުށަހެޅީ 56.6 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަޖެޓެކެވެ. އެ ބަޖެޓުގައި އަންނަ އަހަރު މުޅީން އަލަށް 299 މަޝްރޫއެއް ފެށުމަށް ވަނީ ނިންމައިފައެވެ. އަންނަ އަހަރަށް ލަފާކޮށް ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބަޖެޓުގައި ޕީއެސްއައިޕީގެ މަޝްރޫއުތަކަށް ޖުމުލަ 12.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ ޖަހާފައިވެއެވެ.
އަންނަ އަހަރު ޖުމުލަ 695 މަޝްރޫއެއްގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި 12.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާކަން ބަޖެޓުގެ ތަފުސީލުތަކުން އެނގެއެވެ. އެ މަޝްރޫއުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ މިހާރުވެސް ހިނގަމުންދާ 396 މަޝްރޫއުއަކާއި އަލަށް ފަށާ 299 މަޝްރޫއެކެވެ.
އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓުގައި އެކި ރަށްތަކުގައި ހިންގާ ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ މަޝްރޫއުތަކަށް 1.8 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައިވާ އިރު، ގްރޭޓާ މާލެ ވޭސްޓް އެނާޖީ މަޝްރޫއުއަށް 524 މިލިއަން ރުފިޔާ، ގޮނޑުދޮށް ހިމާޔަތްކުރުމަށް 236 މިލިއަން ރުފިޔާ، ފެނާއި ނަރުދަމާގެ އެކިއެކި މަޝްރޫއުތަކަށް 867 މިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ކުނި މެނޭޖުކުރުމުގެ މަޝްރޫއުތަކަށް 381 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައިވެއެވެ.
އޭގެ އިތުރުން ބިން ހިއްކުމާއި މަގުހެދުމުގެ މަޝްރޫއުތަކަށް 644 މިލިއަން ރުފިޔާ، އެއާޕޯޓް ހެދުމަށް 1.3 ބިލިއަން ރުފިޔާ، ތިލަމާލެ ބްރިޖަށް 1.4 ބިލިއަން ރުފިޔާ އަދި ވެލާނާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓްގެ ޓާމިނަލަށް 993 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައިވާ އިރު، އިޔާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ މަޝްރޫއުތަކަށް 523 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައިވެއެވެ.
ތައުލީމީ ދާއިރާއަށް ބަލާއިރު ސްކޫލް ޔުނިވާސިޓީ އިމާރާތް ކުރުމަށް 419 މިލިއަން އަދި އަރަބިއްޔާ އާ ސްކޫލް އިމާރާތްކުރަން 80 މިލިއަން ރުފިޔާ ހިމަނާފައިވެއެވެ. އަދި ސިއްހީ ދާއިރާގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗާ މަޝްރޫއުތަކަށް 902 މިލިއަން، ކެންސަރު ހޮސްޕިޓަލަށް ހަދަން 62 މިލިއަން ބަޖެޓުގައި ޖަހާފައިވެއެވެ.
ސަރުކާރުން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި، އަންނަ އަހަރުގެ ބަޖެޓަކީ ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތަކާއި ބޯހިޔާވަހިކަމަށް އުންމީދީ ބަޖެޓެކެވެ. އަންނަ އަހަރަކީ އިގުތިސާދީގޮތުން ވެސް އުންމީދީ އަހަރަކަށް ވާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ލަފާކުރެއެވެ.
ގޮންޖެހުންތަކާއެކު ވެސް މި ސަރުކާރުން ވަނީ އަމާޒުތަކެއް ހާސިލުކޮށްފައެވެ. ހާއްސަކޮށް އަޅާފައިވަނީ ތަފާތު އުނދަގޫ ފިޔަވަޅުތަކެކެވެ. ދެން އޮތީ ދިވެހީންގެ ރާއްޖޭގެ މިސްރާބަށް ދަތުރުކުރުމުގައި ސަރުކާރުގެ އެއް އަހަރުގެ މަސައްކަތާ މެދު ރައްޔިތުން ދެކޭ ގޮތެވެ.
