މިނިވަންކަމަކީ މުޖުތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ބާރުވެރިކަމުން ތިމާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއާއި ސުލޫކަށް ނުވަތަ ސިޔާސީ ވިސްނުމަށް ލާފައިވާ އަނިޔާވެރި ހުރަސްތަކުން މިނިވަންވުމުގެ ޙާލަތެވެ.
މިނިވަންކަމުގެ ކޮންސެޕްޓަށް ކޮންޓެކްސްޓަށް ބަލާއިރު ތަފާތު މާނަތަކެއް ލިބިދާނެއެވެ. އެމެރިކާގެ ދުސްތޫރީ ޤާނޫނުގައި، އޯޑަރޑް ލިބަރޓީގެ މާނައަކީ، ފަރުދުންނަށް ކޮންމެހެން ބޭނުން ނުވާ ތަދައްޚުލުވުމެއް ނެތި ޢަމަލުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން (ނެގެޓިވް ލިބަރޓީ) އަދި ލަނޑުދަނޑިތައް ހާސިލްކުރުމަށް ފުރުޞަތުތަކާއި ވަސީލަތްތައް ލިބިގަތުން (ޕޮޒިޓިވް ލިބަރޓީ) ބެލެންސްޑް މުޖުތަމަޢެއް އުފެއްދުމެވެ ސިސްޓަމެކެވެ.
ލިބަރޓީ އެންލައިޓެނިންގ ދަ ވޯލްޑް (ސްޓޭޗު އޮފް ލިބަރޓީގެ ނަމުން މަޝްހޫރު)، ސްކަލްޕްޓަރ ފްރެޑެރިކް އޮގަސްޓް ބާތޮލްޑީ ލިޔުއްވާފައިވާ ފޮތެއް، މިނިވަންކަމުގެ ފަންނުވެރިކަމުގެ ޝަޚުޞިއްޔަތެއްގެ ގޮތުގައި 1886 ވަނަ އަހަރު ފްރާންސުން އެމެރިކާއަށް ހަދިޔާކުރިއެވެ.
ބައެއް ފަހަރު މިނިވަންކަމާއި މިނިވަންކަން ތަފާތުވަނީ، ”މިނިވަންކަން“ މި ލަފުޒު މުހިންމު ގޮތެއްގައި، ޚާއްޞަކޮށް ނޫންނަމަ، އޭގެ މާނައަކީ، އެމީހަކު ބޭނުންވާ ގޮތަށް ކަންތައް ކުރުމުގެ ޤާބިލުކަމާއި، އެމީހަކަށް ކުރުމުގެ ބާރު ލިބިފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ މާނައަކީ؛ އަދި ”މިނިވަންކަން“ މި ލަފުޒު ބޭނުންކުރުމަކީ، އެކަމުގައި ބައިވެރިވާ އެންމެންގެ ހައްގުތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް، އަމިއްލައަށް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތުމެވެ.
މި މާނައިގައި މިނިވަންކަން ބޭނުންކުރުމަކީ ޤާބިލުކަމުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އަދި އެހެން މީހުންގެ ހައްޤުތަކުގެ ސަބަބުން ޙައްދުވެފައިވާ ކަމެކެވެ. މިގޮތުން މިނިވަންކަމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ އެހެން މީހެއްގެ މިނިވަންކަން މަޙްރޫމް ނުކޮށް ޤާނޫނުގެ ވެރިކަމުގެ ދަށުން މިނިވަންކަން ޒިންމާދާރުކަމާއެކު ބޭނުންކުރުމެވެ. އަދަބެއްގެ ގޮތުގައި މިނިވަންކަން ނަގާލެވިދާނެއެވެ. ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި ޖިނާއީ ޢަމަލުތަކެއް ސާބިތުވެއްޖެނަމަ އެމީހުންގެ މިނިވަންކަން މަޙްރޫމްކުރެވިދާނެއެވެ.
ލިބަރޓީ އުފެދިފައިވަނީ ލެޓިން ބަހުގެ ލިބަރޓަސް އިން އުފެދިފައިވާ ކަލާނގެ ލިބަރޓަސްގެ ނަމުން ކަމަށާއި، މިއީ މި ކޮންސެޕްޓް ދައްކުވައިދިނުމަށް ގިނައިން ބޭނުންކުރާ ޒަމާނީ ޝަޚުޞިއްޔަތުތަކާއެކު، އަދި އާސާރީ ރޯމަން ކަލާނގެ ލިބަރ އެވެ. ”ލިބަރޓީ“ މި ލަފުޒު ގިނައިން ބޭނުންކުރަނީ ”ދިރިއުޅުން، މިނިވަންކަން، އަދި އުފާވެރިކަން ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް“ އަދި ”ލިބަރޓޭ، އެގަލިޓޭ، ފްރެޓަރނިޓީ“ ފަދަ ޝިއާރުތަކުގައެވެ.
